ZAMAN PURBA (Pérsi Sunda)

JAMAN PURBA

(Pérsi Sunda – Naskah Wangsakerta)

Salah sahiji sumber nu kungsi aya, nu nyebutkeun ayana jaman Purba, nya éta naskah wangsakerta dina “Pustaka Pararatwan i Bhumi Jawadwipa” nu tulis ku Pangéran Wangsakerta salah saurang putra Panembahan Ratu Carbon, ieu naskah ditulis taun 1677 - 1698 Maséhi. kusabab ieu naskah kawilang penting tur ngungkap rupa-rupa sajarah nu aya di Nusantara, ieu naskah diuji pisik  naskahna taun 1988, hasil uji kimia nandeskeun yén ieu naskah umurna ngan 100 taun. Jadi umur naskahna ngan 1888, tanwandé munculkeun rupa-rupa panghéran dikalangan sajarahwan, dina kajian filologi nu ngonséntrasi kana kajian naskah-naskah kuno, nu ngarana naskah kuno lain ngan saukur naskah nu disebut naskah awal (asli) tapi aya ogé anu disebut naskah turunan (salinan tina naskah saacana).

Numutkeun ieu naskah yén jaman Purba kabagi ngajadi :

1. Jaman Satwapurusa.

a.      Satwa purusa nu leumpang laksana monyét (1.000.000 – 500.000 SS)

Jaman Satwapurusa ieu dihuni ku manusia nu laleumpangna samodél monyét. Ieu mahluk caricingna dina tatangkalan, acan maraké  pakéan jeung can miboga parasaan samodél manusa kiwari, kulitna hideung jeung baroga bulu. Satuluyna mahluk ieu punah teu nyésa.

b.      Satwapurusa  nu kulitna hideung kabeureum-beureuman (750.000 – 250.000 SS)

Di wilayah séjén di nusa Jawa hirup jenis satwapurusa nu lian,  paripolahna siga manusa, kulitna warna hideung kabeureum-beureuman, remen mamawa pakarang tina batu jeung tulang, maranéhna leuwih pinter tibatanan Satwa purusa nu leumpang laksana monyét.

2. JamanYaksapurusa.

a.      Manusa Yaksa-1 (500.000 – 300.000 SS)

Jaman ieu dihuni ku manusa Yaksa-raksasa, tabéatna jahat, awakna jangkung badag, kulitna hideung tur mibanda bulu, satuluyna punah.

b.      Manusa Yaksa-2 (300.000 – 50.000 SS)

Saenggeus manusa Yaksa-Raksasa-1 punah, tuluy mucunghul manusa raksasa jenis nu lianna, asal-usulna kurang di pika apal kalawan jelas. Manusa Yaksa jenis ieu awakna leuwih leutik, kulitna henteu hideung tur awakna teu mimanda bulu, manusa Yaksa ieu leuwih pinter tibatan manusa Yaksa-1

3. Jaman Wāmanapurusa (50.000-25.000 SS) Manusa jaman ieu awakna leutik.  Pakarangna tina batu nu acan sampurna. Hirup di nusa Jawa, ku sang Mahakawi jaman ieu disebut jaman purba madya.

4. Jaman purwapurusa.

a.       Jaman purwapurusa-1, (25.000 – 10.000 SS). Manusia jaman ieu geus bisa nyieun rupa-rupa pakakas jeung pakarang tiba batu, kai, tulang Jsb.

b.      Jaman purwapurusa-2, (10.000 – 1.000 SS). Manusia jaman ieu geus bisa nyieun rupa-rupa pakakas jeung pakarang nu geus alus jieunanana.

5. Jaman kadatangan bangsa deungeun.

Bangsa deungeun nu daratang téh ti davrah beulah wétan “nagari Bharatanagari”.  Ku mahakawi jaman ieu katelah Jaman Purba Panungtung. Jaman Purba panungtung ieu kabagi ngajadi lima bagean nya éta:

a.        Antara 10.000 – 5.000 SS

b.      Antara 5.000 – 3.000 SS

c.       Antara 3.000- 1.500 SS

d.      Antara 1.500 – 300 SS

e.       Antara 300 bepi ka awal tanggal Saka.

Satuluyna di iberkeun ngeunaan urang-urang deungeun nu datang ti Singhanagari, Salihwahananagari, tur Bhumi Ghaudi, ti Bharatawarsa (India). Maranehna datang ka nusa Jawa naraék parahu, daérah nu mimitina ditincekna nya éta Jawa Timur, tuluy ka Jawa Barat, ari tujuananana mah  dagang, ngajual jasa ka rahayat pribumi. Maranaéhna marawa barang dagangan mangrupa pakéan, emas, pérak, inten, obat-obatan, jeung barang liana. Satuluyna loba bangsa deungeun nu tumetep teu baralik deui, bangsa deungeun ngajarkeun ageman ka bangsa pribumi, bangsa pribumi nu asalna ogé bangsa deungeun. Bangsa deungeun nu daratang téh lolobana ti wangsa Salankayana jeung wangsa Pallawa ti bumi Bharatanagari  nu di pimpin ku Sang Déwawarman ti wangsa Pallawa.

Sang Déwawarman geus ngajalin kaakraban saacana jeung rahayat nu aya di basisir  Jawa Barat, nusa Apuy, jeung nusa Sumatra bagéan kidul. Sang Déwawarman ngajalain ogé kaakraban jeung pamimpin désa satempat, antukna ngamukim di éta tempat lila kalilaan jadi raja leutik di basisir bagéan kulon Jawa Barat. Déwawarman tuluy kagungan bojo putrana Panghulu Désa, saenggeus ngajadi minantu, satuluyna Panghulu Désa nyérénkeun pamaréntahan ka minantuna taun 52 Saka (130 Maséhi). Nya Sang Déwawarman diistrénan jadi raja. Karajaanna dingaranan SALAKANAGARA, dayeuh kutana dingaranan RAJATAPURA. Inyana boga jujuluk gumelar salaku Sang Prabhu Dharmalokapala Déwawarman Haji Raksagapurasagara, jeung inyana ngajadi raja Nepi ka taun 90 Saka (168 Maséhi).

Hal ieu nu ngajadikeun satuluyna sumebar karajaan-karajaan nu liana, Salakanagara dina sajarah Sunda kacutat salaku karajaan pangkolotna di Nusantara, sedengkeun dina Sajarah Nasional Indonesia (SNI) nu kacutat salaku karajaan pangkolotna téh karajaan KUTAI Kartanagara.

Cutatan :

1.      SS mangrupa wancahan (abréviasi) tina : Saacan Saka

Mimitina taun Saka dina naskah Wangsakerta géjlog 78 taun, heulaan taun Saka